Hij heeft een gebogen rug. Alleen de kruin van zijn hoofd is nog zichtbaar. Zijn twee handen zijn zo ver als ze kunnen uitgespreid. Aan zijn rechtervoet draagt hij een oude Adidasschoen, zijn linkervoet is gehuld in een streepjessok. Van de achterkant lijkt hij, zeker in het totale donkerte en met één spot op hem gericht, op een kwade genie. Zijn werktuigen zijn voor hem opgesteld: rechts van hem een vleugel, links een Juno-60-synthesizer en een Rhodes. Live speelt Nils Frahm op zijn best.
Frahm krijgt op jonge leeftijd les van Nahum Brodski, aanhanger en laatste protégé van de Russische componist Tchaikovsky, die onder andere het Zwanenmeer en de Notenkraker schreef. Ook verdiept hij zich in jazz. In zijn eerste release, het met elektronica doordrenkte Streichelfisch uit 2005, komt zijn klassieke scholing amper tot uiting. Er is wel piano te horen, maar vooral opvallende beats tekenen het album. Ook op de albums daarna kiest de Duitser vaak voor een elektronisch geluid. Pas vier jaar na Streichelfisch neemt Frahm een EP op die volledig leunt op de piano.
Op Wintermusik – een toepasselijke titel, want oorspronkelijk was deze bedoeld als kerstcadeau voor zijn familie en vrienden – weet Frahm voor het eerst écht te betoveren. Op de prachtige nummers Ambre, Nue en het zeventien minuten durende meesterwerk Tristana speelt hij melodie-rijke pianomuziek die wordt versierd door belletjes en harmonium. Het is het eerste album dat hij uitbrengt bij Erased Tapes, een label dat met artiesten als Ólafur Arnalds, Douglas Dare en Peter Broderick een zeer uiteenlopend palet aan muziek vertegenwoordigt.
Daarna volgen de albums The Bells, Felt, Screws (opgenomen tijdens een periode waarin Frahm een duimblessure had, en dus met composities voor negen vingers), Spaces (eerdere pianomuziek, maar dan elektronisch) en Solo. Waarom is het zo mooi? De composities zijn prachtig en melancholisch, daar valt niets op af te dingen, maar toch is het iets anders dat er voor zorgt dat alle albums vanaf Wintermusik beklijven. Frahm is een romanticus. Iemand die ’s nachts liever in een kerk dan in de studio, en met slechts een aantal schetsen van muziekstukken, achter een piano of vleugel plaatsneemt.
In een paar uur improviseert de Duitser een album bij elkaar, terwijl het geluid over zijn koptelefoon zo hard staat dat hij zelf zacht moet spelen om niet doof te worden. Op deze manier vangen de microfoons ieder kraakje van het pedaal, iedere ademhaling en soms zelfs het fluiten van vogels. Nils Frahm maakt geen muziek op de 88 toetsen die de piano telt, maar met de hele ruimte waarin hij zich begeeft. Het zorgt ervoor dat je als luisteraar denkt dat hij naast je zit. Daarmee staat hij juist tegenover het perfecte, gebalanceerde en uitgedachte werk van zijn voorganger Tchaikovsky.
Frahm gebruikt improvisatie en de opnametechnieken uit de jazz om modern klassieke schema’s vorm te geven, met een knipoog naar de arpeggio’s en herhalingen uit de techno. Het is de zoektocht naar het imperfecte dat de muziek doet ademen. Een leraar op mijn basisschool zei ooit: ’muziek maken is luisteren’. Frahm zal het met hem eens zijn.
