Voor mijn werk aan een economische publicatie in en over Saoedi-Arabië, ontmoet ik dagelijks leden van de lokale elite. Het gaat vaak over hoe niks hoeft te veranderen.
Saoedi-Arabië is voor 90 procent van zijn inkomsten afhankelijk van olie, en de olieprijs is gehalveerd sinds de zomer van 2014. Waar zorg op zijn plaats lijkt, is de toon vrij van zorgen. ‘Habibi! Insh’allah. Als God het wil, gaan de olieprijzen snel omhoog en blijft alles bij het oude,’ hoor ik vaak.
Er zijn echter ook Saoedi’s die juist alleen maar aan vernieuwing denken. Die niet willen dat de val van de olieprijs gebruikt wordt, om af te rekenen met de gezapige spilzucht die het land in zijn greep heeft sinds de oliemiljarden binnen stroomden. Zij zien dit als het moment om eindelijk de fundamenten te leggen voor het post-olietijdperk. Wat moeten die fundamenten zijn? Sleutelwoorden zijn: entrepreneurship, innovatie, groene energie, de kenniseconomie. De toekomstwensen van Nederland en Saoedi-Arabië blijken dus opvallend overeenkomstig.
De schaal waarop vorm wordt gegeven aan de toekomst verschilt wel. Een steunpilaar van de Saoedische toekomst is de King Abdullah University of Science and Technology (Kaust). Een campus van ongekende grootte en schoonheid verrees aan het strand van de Rode Zee. De koning zegende de universiteit bij de opening in 2009 met een gift van 20 miljard dollar. Daarmee is het ineens, op Harvard na, de rijkste universiteit ter wereld. “Met de steun van de koning kunnen wij een impact hebben op het wetenschappelijke landschap, niet alleen in Saoedi-Arabië, maar wereldwijd,” vertelde Jean-Lou Chameau (60), president van Kaust, me. Chameau gaf jaren leiding aan Caltech, de Californische topuniversiteit op het gebied van technologie. Maar de impact van de universiteit moet voorbij het wetenschappelijke gaan, vindt Chameau. Zo staat het ontwikkelen van een entrepreneurial spirit en een start-up cultuur hoog op zijn agenda.
Kaust is een goed voorbeeld van hoe de Saoedi’s proberen hun samenleving te veranderen: met mega-projecten gefundeerd door oliemiljarden. Toch is het moeilijk om niet onder de indruk te raken van de vastberadenheid waarmee in de woestijn aan de toekomst gewerkt wordt. En als zelfs een ogenschijnlijk grote tegenslag als de halvering van de olieprijs verwordt tot window of opportunity, tot motivatie voor verandering, zou Saoedi-Arabië dan de groene, ondernemende kenniseconomie van de toekomst kunnen zijn? Gaan Nederland en Saoedi-Arabië eenzelfde toekomst tegemoet? Inshallah!
Duik de diepte in:
The new economics of oil
KAUST Names Jean-Lou Chameau As Its Next President
King Abdullah University of Science and Technology
