Jongeren tot 35 jaar hebben in Nederland het meeste last van depressieve klachten, maar maken in deze context het minste gebruik van huisartsen en antidepressiva. Hoe dit komt? We leven niet meer, zoals vroeger, in een ‘commandosamenleving’, een samenleving waar we onder het commando staan van een koning, een veldheer of een president die ons bevelen geeft die we opvolgen. We hebben een samenleving gecreëerd van fitnessstudio’s en flex-werkplekken. We zijn geen ondergeschikten, maar high-potentials: we zitten vol met potentialen, met capaciteiten en mogelijkheden. Het is aan onszelf om onze skill-set te optimaliseren. De mens is de ondernemer van zichzelf.
Doordat we onze eigen ondernemer zijn willen we optimaal presteren. We willen uniek en vernieuwend zijn en uitblinken. Velen van ons hebben maar al teveel moeite, om hierin de juiste weg te vinden. Want wanneer we merken dat onze idealen misschien niet zo haalbaar zijn als gedacht, kunnen we alleen onszelf de schuld geven. Je behoort tot de generatie die alles kan, waarom lukt het dan niet om 24/7 het beste uit jezelf te halen? Bij alles wat je doet besluipt je het gevoel dat het is niet goed genoeg is.
Zestigurige werkweken? Je had zaterdag eigenlijk ook nog wat kunnen doen. Vier verschillende continenten bezocht? Je hebt nog zoveel niet gezien. Binnen vijf jaar twee studies afgerond? Je had ook cum laude kunnen afstuderen.
Zo ontwikkel je het gevoel dat niets mogelijk is, terwijl onze maatschappij bij hoog en laag vasthoudt aan het principe ‘niets is onmogelijk’. Nog nooit kregen workaholics en rusteloosheid zoveel respect en aanzien als nu.
Hierdoor is er steeds minder tijd voor vrienden en familie, want die hebben het ook druk. En waarom waardevolle tijd doorbrengen met mensen die je al kent, terwijl je ook zou kunnen netwerken op een conferentie met high-profile ondernemers? Deze denkwijze kan een overweldigende vermoeidheid en uitputting veroorzaken. We werken en ontwikkelen ons kapot, tot we op het punt zijn waar we doorbranden en helemaal niets meer kunnen. Dit gevoel te moeten presteren maakt ons ziek. Je bent dan wel vrij om te doen en laten wat je wilt, maar tegelijkertijd dwing je jezelf ook om je te ontwikkelen, om beter te zijn dan je bent. Zo vallen vrijheid en dwang met elkaar samen – des te meer vrijheid we voor onszelf creëren, des te meer dwingen we onszelf vrijwillig onze prestaties te optimaliseren. We raken vermoeid, uitgeput, depressief en zijn niet alleen slachtoffer, maar ook dader van deze gewelddadige dwang.
En dan? Je trekt je terug, verbergt je falen voor de wereld en sluit je steeds meer af voor elke vorm van samenzijn. De cirkel van depressie en eenzaamheid versterkt zichzelf. Jij bent verantwoordelijk voor je eigen daden, dus ook voor je eigen geluk. Maar vergeet daarbij niet dat ‘optimaal’ een leeg begrip is. Een doel dat uiteindelijk teleurstelt, omdat het een onhaalbaar ideaal is. Dus ga voor jezelf na wat je wilt doen of bereiken, en vooral waarom, voordat het streven naar het optimale je uitput. En geloof vooral niet dat jij de enige bent die het niet redt om zijn ‘optimaal presterende zelf’ te worden.
