In de Waag op de Amsterdamse Nieuwmarkt zat ooit het anatomisch theater. Een plek waar geleerde 17-eeuwse mannen met witte kragen in lichamen sneden en zo de kennis van het menselijk lichaam vergrootten. Tegenwoordig zit in hetzelfde gebouw de laboratoria van de Waag Society, een vrijplaats voor moderne uitvinders.
Toen ik daar een aantal weken geleden langsging, ontmoette ik onder andere een biotechneut die onderzoek deed naar de levensduur van de C. Elegans worm (een doorzichtige worm van 1 mm lengte). Het is het eerste dier waarvan het DNA volledig in kaart gebracht is, wat de worm uitermate geschikt maakt voor onderzoek. Het idee was om de worm langer te laten leven door bepaalde genen aan te passen. Een experiment dat in het verleden al eens gelukt was. Sterker nog, het bleek bij eerdere experimenten zelfs mogelijk om ook vliegen en muizen langer te laten leven. De vraag die dan op de lippen brandt: kan het ook bij mensen?
Biologe Cynthia Kenyon beweert dat onderzoek naar mensen die bovengemiddeld oud zijn er op wijst dat er iets “mis” is in hun genen, waardoor de genen als het ware op een vergelijkbare manier zijn aangepast als bij de C. Elegans wormen of de muizen die langer leefden. Volgens haar is het dan ook mogelijk om ouderdom bij mensen zeer binnenkort met behulp van medicijnen uit te stellen.
Mijn oma vertelde laatst dat ze in de krant gelezen had over dit soort onderzoeken. De Nederlandse hoogleraar ouderdomsgeneeskunde Rudi Westendorp beweerde in het stuk dat kinderen die nu geboren worden gemiddeld honderd zullen worden. Het leek mijn oma verschrikkelijk. Ze begon over allerlei kwalen die ze zelf had en ze kon zich niet voorstellen dat mensen gelukkig worden van nog langer leven. Toen ik thuis kwam en het artikel opzocht waarover oma gesproken had, bleek dat ze het niet helemaal goed gelezen had. Het ging over gezond honderd worden, dus zonder de kwalen.
Volgens Westendorp is zijn prognose realistisch: ‘de vooruitgang in levensverwachting die we de afgelopen 150 jaar gezien hebben, gaat gewoon door. Ondanks crises en oorlogen is de levensverwachting in Nederland met gemiddeld drie jaar per tien jaar gestegen. Het is min of meer een rechte lijn. Daarom denk ik dat kinderen van nu honderd zullen worden.’ Optimisten gaan nog veel verder. De Britse biowetenschapper Aubrey de Grey verwacht zelfs dat de kinderen van nu de duizend kunnen halen of zelfs theoretisch onsterfelijk kunnen worden. Simpelweg door veroudering niet meer te zien als iets dat onvermijdelijk tot de dood leidt, maar als een ziekte. Een geneesbare ziekte welteverstaan.
We komen dan in een wereld terecht waar we eindeloos lichamelijk gezond kunnen blijven. Tel daarbij op dat het overgrote deel van de Nederlanders nu nog sterft aan ouderdomsziektes en het is duidelijk dat de dood schaars wordt, een luxegoed bijna. Misschien lossen we dat op met verplichte sterfleeftijden om overbevolking tegen te gaan. Ik stel me de absurde situatie voor dat politici in het parlement regels bedenken over wie wanneer mag of moet sterven. Is dat de toekomst van mijn kinderen? Of moet ik zeggen van de topfitte, hoogbejaarde ik?
DUIK DE DIEPTE IN
TED: Aubrey de Grey
Biohack academie Waag Society
TED: Cynthia Kenyon
Interview A. de Grey en R. Westendorp
